پوئر  (Pu-erh)

در فلات کانتون چین به عنوان پولی (polee) نیز خوانده می‌شود، دو نوع از این چای وجود دارد، «خام» و «رسیده». نوع خام یا سبز آن را می‌توان بلافاصله مصرف نمود یا گذاشت تا رسیده‌تر شود. طی فرایند رسیدن گیاه چای، چای متحمل عملیات تخمیر ثانویه و میکروبی (باکتریایی) می‌شود. پوئر رسیده از از برگ سبز چای ساخته می‌شود که بطور مصنوعی اکسیده می‌شود تا به طعم فرایند رسیدن طبیعی خود نزدیک شود. این عمل تحت فرایند مشابهی کنترل می‌شود تا آنها را با هم ترکیب نماید که در آن هم رطوبت و هم دمای چای بطور دقیقی تحت نظارت قرار می‌گیرد. هردو نوع چای پوئر معمولاً به اشکال مختلفی متراکم می‌شوند ازجمله قالبی، قرص‌مانند، کاسه‌ای شکل یا قارچ‌مانند. درحالی که بیشتر انواع چای درهمان سال اول تولید خود، مصرف می‌شوند، اما چای پوئر را برای بهبود طعم آن می‌توان دِیرتر مصرف کرد و نوع خامش را بین ۳۰ تا۵۰ سال و نمونه رسیده اش را بین۱۰ تا ۱۵سال نگهداری نمود، اگرچه کارشناسان و طرفداران آن درمورد دوره زمانی بهینه توقف فرایند رسیده شدن چای با هم اختلاف دارند. بیشتر اوقات، پوئر را برای مدت ۵ دقیقه درآب جوش خیس می‌کنند. علاوه براین، برخی از ساکنان  پوئر را با کره گاو کوهاندار تبتی  (yak)، شکر و نمک می‌جوشانند و چای کره گاوی که بسیار مقوی هم هست را تهِیه می‌کنند. چای‌هایی که همچون پوئر و لیوبائوLio bau بر روی آنها اکسیداسیون ثانویه واقع می‌شود، در چین به عنوان چای سیاه شناخته می‌شوند. این را نباید با اصطلاح انگلیسی چای سیاه اشتباه گرفت که در چین به آن چای قرمز می‌گویند.

چای سفید

برگ‌های تازه(جوانه‌ها) که تحت عمل اکسیداسیون قرار نگرفته‌اند؛ شکوفه‌های چای را برای جلوگیری از تشکیل کلروفیل از نور خورشید می‌توان دور نگه داشت. چای سفید نسبت به دیگر انواع چای در مقادیر کمتری تولید می‌شود و از لحاظ قیمت نسبتاً گران‌تر است. بيشترين اثر ضد سرطاني را اين نوع چاي به خود اختصاص داده است. این نوع چای در کشورهای دیگر به غیر از چین، کمتر شناخته شده‌است، اگرچه این شناخت با عرضه چای سفید به شکل کیسه‌ای، و نیز چای سفید سرد و فوری، بیشتر شده‌است.

چای اوولانگ نیز به وسیله اکسیداسیون ناقص برگ های چای به عنوان بخشی از فرایند حد واسط تهیه چای سیاه و سبز تولید می شود. به طور تقریبی 78-76 درصد چای تولیدی در دنیا چای سیاه و20 درصد چای سبز و کمتر از 2 درصد آن چای اوولانگ است.

برای تهیه چای سبز، پس از چیدن برگ های چای، آن را در معرض بخار قرار می دهند تا پیش از خشک شدن، آنزیم های آن غیرفعال شود. در این فرآورده، مقدار پلی فنول ها (مهمترین آنتی اکسیدان موجود در برگ سبز چای) بیش از چای سیاه بوده و خواص درمانی آن نیز بیشتر است.

پرمصرف ترین گونه چای در سراسر دنیا و نزد مردم جهان چای سیاه است که به چای تخمیر شده معروف است. در ضمن فرایندهای صنعتی چای سیاه که به روش تخمیری اکسیده شده و سپس آنزیم های موجود در آن نظیر پلی فنل اکسیداز، پیتیداز و... غیرفعال می شوند. این نوع چای حاوی کمترین مقادیر آنتی اکسیدان ها و بیشترین مقدار کافئین در مقایسه با دیگر انواع مرسوم آن است.

دو فنجان چای به اندازه پنج وعده مصرف سبزی، آنتی اکسیدان دارد. چای از تشکیل لخته‌های خونی در سرخرگ‌های اصلی جلوگیری می‌کند. پلاک‌ها در واقع ترکیبی از چربی های مضر و کلسترول هستندمصرف روزانه سه فنجان چای راهکاری موثر برای جلوگیری از حملات قلبی و سکته های مغزی است.

به گزارش ایسنا، پزشکان دانشگاه غرب استرالیا در یک بازبینی جدید یادآور شدند که نوشیدن منظم چای سیاه یا چای سبز می‌تواند 11 درصد خطر حمله قلبی و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
متخصصان تغذیه معتقدند که به لحاظ تحویل آنتی اکسیدان‌ها، دو فنجان چای معادل پنج نوبت مصرف سبزیجات یا دو عدد سیب است. مزایای چای به طور چشمگیری به خاطر محتوای فلاوونوئیدی آن است. فلاوونوئیدها در واقع محتویات آنتی اکسیدانی هستند که میزان آن ها با بیماری‌های قلبی ـ عروقی ارتباط دارد. هر یک فنجان چای بین 150 تا 200 میلی‌گرم فلاوونوئید دارد.

اما نباید فراموش کرد که مصرف چای داغ می تواند ریسک ابتلا به سرطان های دستگاه گوارشی را افزایش دهد.